اهمیت طراحی در صنعت اسباب بازی با گذر زمان بیشتر خود را نمایان کرده است. این امر تا بدانجا پیش رفته است که این بخش خود به تنهایی تبدیل به مشغله ذهنی بسیاری از دست‌اندرکاران این صنعت شده است. پژوهشهای زیادی که در این زمینه صورت گرفته است نشانه اهمیت آن است.
یکی از مسائل مهم در زمینه طراحی اسباب بازی، طراحی اسباب بازی برپایه جنسیت مخاطب است. در اروپا طبق نظر روانشناسان کودک اسباب بازیها را در پنج طبقه جنسیتی دسته‌بندی کردند: کاملأ پسرانه، قدری پسرانه، خنثی، قدری دخترانه و کاملأ دخترانه. آنها در تحقیقی که با عنوان «ویژگیهای اسباب بازی پسرانه و اسباب بازی دخترانه» انجام دادند، دریافتند که اسباب بازی دخترانه دارای ویژگی جذابیت ظاهری، مهربانی و خانه‌داری است، در حالیکه اسباب بازی های پسران با خشونت، رقابت، هیجان و گاهی خطرپذیری پیوسته است. اسباب بازی های آموزشی که مهارتهای بدنی، ادراکی، هنری و سایر مهارتها را پرورش می‌دهند غالبأ خنثی یا قدری پسرانه تشخیص داده شدند. همچنین این تحقیق به این نتیجه رسید که اسباب بازیهای کاملأ وابسته به جنسیت، نسبت به اسباب بازی خنثی یا قدری وابسته به جنسیت، کمتر مورد توسعه و بهبود قرار می‌گیرند.
امروزه تغییراتی در روانشناسی محصول از دید کودکان عصر ما به وجود آمده است و با توجه به تغییرات در وسایلی که کودک در زندگی خود با آنها سر و کار دارد به این نتیجه رسیده ایم که اسباب بازی نیز باید با سایر فن‌آوری های اطراف ما همگام باشد تا بتواند کودک را جذب کند. او بر این باور است که نگاه به اسباب‌بازی باید به سمت نگاه به وسیله‌ای برای آماده ساختن کودکان برای استفاده از فن‌آوریهای نوین تغییر کند. توجه به محصولاتی که پذیرش جهانی و فرافرهنگی دارند مثل اسباب بازی های موبایل و ماشین می‌تواند در زمینه طراحی اسباب بازی راهگشا باشد. به اعتقاد محققان، اسباب بازی ها منعکس کننده فرهنگ طراح و دوره زمانی که طراحی شده‌اند هستند. این مسئله کلیدی به دست ما می‌دهد که آنها را به شکلی طراحی کنیم که کودک آماده زمانی شود که خود باید به عنوان بزرگسال پای به جامعه بگذارد، نه اینکه اسباب بازی دنیای امروز ما به عنوان بزرگسال را به او بنماید، یعنی دنیایی که هنگام بزرگسالی او به تاریخ پیوسته است و مهارتهای لازم برای او تغییر یافته است. این مقاله همچنین به تأثیر کانالهای توزیع روی طراحی اسباب بازی نیز اذعان دارد و سایتهای فروش اینترنتی مثل Ebay و تبلیغات تلویزیونی را دارای نقش مهمی در ذهن تصمیم گیرندگان خرید می‌داند و آنها را دارای تأثیرات فرافرهنگی می‌داند که می‌تواند کودک را به سوی اسباب‌بازی هایی که او را به سوی فردای خود رهنمون می‌سازند هدایت کند.
یکی از جالبترین تحقیقات در زمینه طراحی اسباب بازی توسط فونسباخ و اندرسون، دو پژوهشگر از دو شرکت معتبر لگو (LEGO) و ادونس (Advance) در سال 2005 صورت گرفت که فرایند طراحی بازیهای جدید توسط شرکتی مشهور مثل لگو را بررسی کردند. این دو که نتیجه تحقیق خود را با عنوان «قصه فروشی: چگونه شرکت لگو داستان تعریف کرد و اسباب بازی فروخت» منتشر کردند به چگونگی طراحی اسباب بازی جدید شرکت لگو، برای رودر رو شدن با بازار در حال تغییر پرداختند. در این پژوهش می‌خوانیم که شرکت لگو که در اواسط دهه 1990، طیف سنی کودکان بین 7-12 سال را به عنوان بازار هدف انتخاب کرده بود، با ویژگی تمرکز کامل بر عنصر سازندگی در اسباب بازیها شناخته شده بود (مثل خانه سازی و آجره‌های مشهور لگو). این محصولات از نظر فنی پیچیده بودند و بین دو تا سه ساعت برای ساخته شدن وقت می‌گرفتند. بازار هدف این محصولات پسرانی بودند که از جنبه‌های سازنده بازی کردن، بیشتر از جنبه‌های شخصیتی (Role Play) لذت می‌بردند. این گروه هدف خاص از پسران، دامنه توجه بالایی دارند و قادرند مدت زمان زیادی بر یک بازی مشخص تمرکز کنند. مشکلی که شرکت لگو با آن مواجه شد این بود که اندازه بازار هدف آن در حال کاهش بود. پسران کمتری به بازیهای زمان‌بر علاقه‌مند بودند و برعکس شمار فزاینده‌ای به دنبال محصولاتی بودند که رضایت فوری می‌بخشیدند، مثل بازیهای کامپیوتری. لگو با این واقعیت روبه‌رو شد که در «بازار زمان پسربچه‌ها» حضور دارد. به این معنا که لگو باید با هرچیزی از بازیهای کامپیوتری گرفته تا تماشای فیلم تا ورزش کردن رقابت کند.
در 1997، این شرکت با همکاری تیمی از شرکت ادونس یک تیم پروژه‌ای را راه‌اندازی کرد تا امکان توسعه محصولی جدید را بسنجند که برای پسرهایی که به فعالیتهای بدنی بیشتر علاقه‌مندند، جذاب باشد ضمن اینکه از نظر زمانی هم دارای گستره توجه کوتاه‌تری باشند و زمان کمتری را برای بازی کردن بطلبد. هدف این محصولات جدید پوشش دادن طیف وسیعتری از پسربچه‌ها بود و در نهایت بیشتر کردن زمانی بود که بچه‌ها با برند لگو وقت می‌گذراندند. نتیجه این فرایند توسعه، طبقه کاملاً جدیدی از اسباب بازی ها بود: اسباب‌بازیهای سازه‌ای (Constructive) با شخصیتهای اکشن در یک محصول جدید ترکیب شدند. آنها یک داستان حماسی دنباله‌دار طراحی کردند که محصولات لگو در آن به عنوان شخصیتهای اصلی ایفای نقش کردند. هر نکارش جدید از این اسباب بازی که بیرون می‌آمد به عنوان فصلی جدید برای پشتیبانی از راه اندازی محصولات جدید معرفی می‌شد.
برای خرید اسباب بازی دخترانه میتوانید به سایتهای زیر مراجعه نمایید:
https://kidbeetoys.com/sexuality/girl/
https://www.walmart.com/cp/toys-for-girls/1228477
U.S.
Department of Commerce Industry:منبع
راهنمای انتخاب اسباب بازی
بازی کردن دختربچه ها با اسباب بازی های پسرانه و بازی کردن پسرها با اسباب بازی دخترانه ممکن است والدین را نگران کنند که نکند بچه شان مشکلی دارد! حتی بعضی والدین از اینکه بچه شان با یک اسباب بازی خاص خیلی بیشتر بازی می کند، نگران می شوند.
در این مقاله درباره تفکیک جنسیتی اسباب بازی ها بیشتر بخوانید.
آیا تفیکیک جنسیتی اسباب بازی ها کار درستی است
اسباب بازی تاثیربسیار مهمی در زندگی و رشد فکری کودکان دارد. کودکان مهارت در بازی های گروهی و زندگی اجتماعی آینده خود را بدین وسیله توسعه می بخشند .
طبق تحقیقات انجام شده محققین، اسباب بازی ها بطور مشخص از لحاظ جنسی طبقه بندی می شوند. همانطور که پسرها و دخترها اسباب بازی های متفاوتی دارند و انتخاب این اسباب بازی از طرف کودکان از آن جهت است که جامعه اینگونه به آنان می آموزد .پس اگر جامعه به کودکان یاد می دهد چه اسباب بازی بیشتر با جنس او مطابقت دارد، بهتر است بدانیم چگونه این اسباب بازی برروی پیشرفت آنها تآثیر می گذارد .
به این ها می گویند اسباب بازی خنثی !
مشاهدات بالغ بر 30 سال تحقیق "رینگولد و کوک" از سال 1975 برروی اسباب بازی ها و وسایل دیگری که کودکان 1 تا 6 ساله دختر و پسر استفاده می کنند، به این نتیجه رسیده است که کودکان دختر و پسر دارای تعداد برابری از کتاب، اسباب موسیقی، اسباب بازی حیوانات، و به هم اندازه اساس هستند گرچه پسرها دارای مدل های متنوع تری از اسباب بازی هستند و تمایل به داشتن اسباب بازی بیشتری دارند. همچنین تفاوت هایی در انواع اسباب بازی دخترانه و پسرانه استفاده می کنند، هست .کودکان پسر دارای اسباب بازی ماشین (بطور مثال کامیون و انواع بزرگتری چون واگن) بودند. طبق آمار این تحقیق در اتاق کودکان پسر حدود 375 ماشین بود و در اتاق کودکان دختر تنها 17 .
هیچکدام از دخترها در اتاق شان اسباب بازهایی چون واگن، اتوبوس، کشتی، ماشین های کوچک، موتور، تریلی نداشتند. پسرها میزان بیشتری از اسباب بازی های تجسمی و فضائی برای مثال ترکیب اشکال، ساعت ها، آهن ربایی، فضایی هستند .
همچنین پسرها میزان بیشتری از وسایل ورزشی (برای نمونه :توپ، اسکیت، کایت)، حیوانات عروسکی، ماشین، اسباب بازی های ارتشی و آموزشی و وسایل هنری (برخلاف اینکه به نظر می رسد این اسباب از نظر جنسی خنثی می باشند) دارند .
اتاق کودکان دختر بیشتر مملو از عروسک، اسب های عروسکی، اسباب خانگی (بطور نمونه :ظروف غذاخوری، ظرف شویی ..) دیده می شود. پسرها تقریبا" هیچوقت اسباب بازی های چون ظروف ندارند. گرچه عروسک بیشتر برای دخترها عمومیت دارد اما بستگی به نوع عروسک هم دارد. دختربچه ها 6 برابر بیشتر از پسربچه ها عروسک مونث و 9 برابر بیشتر عروسک بچه داشتند .اما به میزان برابر دارای عروسک مذکر بودند. گرچه عروسک های پسرها بیشتر نمونه هایی از قبیل سرباز، کابوی و یا شخصیت های فیلم و کارتون بوده است .
در این مطالعات به طور مستمر نشان داده شده است که دخترها بیشتر جواهرات، عروسک، اسباب خانگی عروسکی، وسایل موسیقی درخواست می کنند و بدست می آورند در حالی که پسرها بیشتر وسایل ورزشی، ماشین، اسباب بازی های ارتشی، تفنگ و اشکال ترکیبی (اسباب بازی های خلاق)، ساعت تقاضا می کنند. این مسئله جالب است که بعضی از مطالعات نشان داده است که حتی فروشندگان مشتریان خود را به طرف (خرید اساب بازی های به عرف درآمده برای دختربچه ها و پسربچه ها) این اسباب بازی ها هدایت می کنند ..
در طول سال ها شواهدی بر تغییراتی در تقاضای بچه ها برای اسباب بازی مشاهده شده است. تحقیق جدیدی از درخواست بچه ها نشان داده است که دخترها نیز مانند پسرها تقاضای ماشین، وسایل ورزشی و عروسک مذکر کرده اند و پسربچه ها نیز لباس و وسایل موسیقی گرچه هنوز دختربچه ها بیشتر تقاضای عروسک و وسایل خانگی و پسربچه ها مدل های فیلم، عروسک های ارتشی و تفنگ ... می کنند .
مطالعه دیگری که جودیت ای. اوون بلیک مور و رنه ای سنترز با در نظر گرفتن 126 اسباب بازی که مناسب برای کودکان دختر و پسر بوده، انجام شده است .در این مطالعات اسباب بازی ها از نظر خصوصیات به پنج نوع تقسیم بندی شده است:خیلی پسرانه، پسرانه معتدل، خنثی، دخترانه معتدل و بسیار دخترانه .
طبق این مطالعات چون کودکان اوقات زیادی از روزشان را با اسباب بازی هایشان می گذرانند، طبعا" اسباب بازی اهمیت زیادی در رشد فکری و شناخت جنسیت آنان دارد .اهمیت این امر آنقدر زیاد است که با گرایش کودکان به طرف اسباب بازی های مرسوم به پسرانه و دخترانه معمولا " قضاوت می کنند که کودک از نظر جنسی رشد کرده است .
نتایج این مطالعات نشان داده است که اسباب بازی هایی که در درجه بالایی از نظر آموزش مهارت های فکری و فیزیکی رده بندی شده اند، یا جزو اسباب بازی های پسرانه بودند یا خنثی. تقریبا" در بین اسباب بازی های هر دو جنس می توان از اسباب بازی هایی که بازی های اجتماعی را تشویق می کنند به تساوی یافت .اسباب بازی های متحرک یا تحرک آفرینی مانند ماشین و توپ که پیش بینی می شود باعث رشد تجسم فضایی شود، بیشتر در بین اسباب بازی هایی که پسرانه نامیده می شود، هستند .
اسباب بازی دخترانه به آنان تجربه زندگی اجتماعی و پرورش کودکان و مادری را آموزش می دهد این در حالی است که در دورانی که زندگی می کنیم که هر دو جنس به طور برابر وظایف خانه داری و بچه داری را باید بکنند، پسرها نیز به این تجربه احتیاج دارند پس اگر پسرها نیز از این اسباب بازی ها استفاده کنند، بسیار مفید خواهد بود .
اسباب بازی های دخترانه ای که ظاهر زیبا دارند و زیبایی و مد را تشویق می کنند مانند باربی و عروسک ها که همراه با لباس هستند به دختران آموزش می دهند که چگونه می توانند زیبا باشند و چگونه لباس بپوشند. این جنبه مشکل آفرین اسباب بازی های دخترانه است و قابل بحث و نظرسنجی می باشد .
از طرفی اسباب بازی های پسرانه ای که منعکس کننده خشونت و جنگ می باشند مانند تفنگ، مشکل سازترین جنبه اسباب بازی های پسرانه می باشند و باید در این رابطه فکر اساسی شود .اسباب بازی های پسرانه متوسط و خنثی جزو اسباب بازی های درجه بالای آموزشی، علمی و مهارتی درجه بندی شدند. گاه اسباب بازی های متعدل دخترانه هم در رده بالای آموزشی قرار گرفته اند ولی هیچگاه اسباب بازی های (کاملن) پسرانه و دخترانه در رده اسباب بازی های رده بالای آموزشی، علمی قرار نگرفته اند .
اسباب بازی های خنثی معمولن جزو اسباب بازی های هنری و موسیقی قرار دارند. اسباب بازی کاملن پسرانه جزو آنهایی هستند که در رده پائین جنبه هنری و یا موسیقی قرار داشته اند .این تحقیق تجربی نشان داده است که اسباب بازی ها تآثیر زیادی روی رفتار کودکان می گذارند برای مثال تفنگ و مدل های جنگی رفتار پرخاشگرانه را بیشتر می کنند. بازی های ویدیویی نشان داده اند که مهارت های خاصی از قبیل تجسم فضایی را تقویت می کنند .
در نهایت نتیجه گیری این مطالعات این بوده است که هنوز به اندازه کافی تحقیقات انجام نگرفته تا به صورت قطعی بتوان نظری داد ولی روشن است که اسباب بازی های خنثی و یا معتدل بیشتر جنبه علمی، آموزشی و هنری داشته اند تا اسباب بازی های کاملا" جنسی .
همچنین هر دو جنس بهتر است که مهارت های اجتماعی و تجسمی خود را تقویت کنند. هر دو جنس از بازی با اسباب بازی هایی که آموزشی، علمی، هنری و تجسمی باشند، بهره خواهند برد و بهتر است که والدین اسباب بازی هایی خنثی و یا معتدل برای فرزندان خود تهیه کنند .
بازی با اسباب بازی های جنس مخالف ممنوع نیست
اینکه کودک گاهی تمایل داشته باشد با اسباب بازی هایی که بیشتر مناسب جنس مخالف به نظر می رسد بازی کند هم نگران کننده نیست. مثلا اگر پسربچه ای که دوستانش پسر هستند، با اسباب بازی های پسرانه هم بازی می کند، می گوید من مَردَم، لباس های پسرانه می پوشد و در رفتارش مشکلی مشاهده نمی شود، از عروسکی خوشش بیاید و بخواهد آن را داشته باشد، اصلا نگران کننده نیست. اگر هم دخترکوچولویتان گاهی دلش می خواهد با ماشین یا تفنگ بازی کند ولی با عروسک هایش هم بازی می کند، نباید نگران شد. مشکل جایی است که این رفتارها افراطی باشد. یعنی اگر پسربچه، دخترانه حرف بزند، رفتارهای دخترانه داشته باشد، بخواهد لباس دخترانه بپوشد و فقط با دخترها بازی کند و اسباب بازی های دختران را ترجیح دهد یا اگر دختری بگوید من پسرم و فقط با پسرها بازی کند، بزند، هل دهد و رفتارهای خشن نشان دهد و حتی جنسیت خود را نپذیرد و تمایلی به بازی با اسباب بازی های دخترانه نداشته باشد، مشورت پدر و مادر با روان پزشک ضروری است چون امکان دارد مشکلی وجود داشته باشد که اگر زودتر برای حل آن اقدام شود، بی شک موثرتر خواهد بود.